Oringi NBR : 1 mm

Oringi to jedne z najczęściej stosowanych elementów uszczelniających w przemyśle. Ich prostota konstrukcji, niska cena i skuteczność sprawiają, że są nieodzowne w hydraulice, pneumatyce, motoryzacji czy przemyśle chemicznym. Wśród wielu dostępnych elastomerów, NBR (kauczuk akrylonitrylo-butadienowy) pozostaje najpopularniejszym materiałem do produkcji oringów.

Poniższy artykuł ma charakter techniczny i praktyczny. Zawiera szczegółowe omówienie właściwości NBR, obszarów zastosowań, doboru twardości, odporności chemicznej, a także wskazówki dla inżynierów utrzymania ruchu i działów zakupów.

NBR (Nitrile Butadiene Rubber) to kopolimer akrylonitrylu (ACN) i butadienu. Proporcja akrylonitrylu wpływa bezpośrednio na właściwości fizykochemiczne elastomeru:

• Niska zawartość ACN (18–25%) – dobra elastyczność w niskich temperaturach, gorsza odporność na oleje.

• Średnia zawartość ACN (28–33%) – optymalny kompromis pomiędzy elastycznością i odpornością chemiczną.

• Wysoka zawartość ACN (36–50%) – doskonała odporność na paliwa i oleje, ale słaba praca na mrozie.

Właśnie ta możliwość modyfikacji struktury czyni NBR jednym z najbardziej uniwersalnych elastomerów technicznych.

Standardowy zakres temperatur roboczych oringów NBR wynosi od −30°C do +100°C, a w krótkim czasie nawet do +120°C, w zależności od receptury. Wersje specjalne (niskotemperaturowe) mogą zachować elastyczność do −40°C.

Twardość NBR mierzy się w skali Shore A. Najczęściej spotykane warianty:

• NBR 70 – najbardziej uniwersalny materiał; doskonały do większości zastosowań statycznych i dynamicznych.

• NBR 80 – lepsza odporność na ścieranie i deformacje; stosowany w hydraulice siłowej.

• NBR 90 – przeznaczony do wysokich ciśnień i dużych luzów prowadzących.

Oringi NBR łączą w sobie wysoką odporność na oleje, smary, paliwa i węglowodory z bardzo korzystną ceną. Właśnie dlatego NBR jest standardem w większości zastosowań przemysłowych.

• **Doskonała odporność na oleje mineral

Oringi NBR (z kauczuku akrylonitrylo-butadienowego) to najczęściej stosowany typ uszczelnień w przemyśle. Ich ogromna popularność wynika z połączenia niskiego kosztu, wysokiej odporności na oleje i smary oraz dostępności w tysiącach rozmiarów zgodnych z normami ISO i AS. W tym artykule przedstawiamy szczegółową analizę obszarów zastosowań oringów NBR wraz z praktycznymi przykładami ich użycia w różnych branżach przemysłu.

Hydraulika siłowa to środowisko, w którym Oringi NBR są absolutnym standardem. Odporność na oleje mineralne, płyny hydrauliczne typu H, HL, HLP oraz bardzo dobra szczelność czynią z nich niezastąpione elementy w układach ciśnieniowych.

• Siłowniki hydrauliczne – uszczelnienia tłoczysk i tłoków (NBR 80 lub 90 Shore A z pierścieniami back-up z PTFE).

• Pompy zębate i łopatkowe – uszczelnienia połączeń korpusowych i króćców zasilających.

• Zawory, rozdzielacze, zawory bezpieczeństwa – oringi NBR 70 zapewniające szczelność statyczną.

• Złącza hydrauliczne i szybkozłącza – odporność na smary i ciśnienie do 350 bar.

• Filtry hydrauliczne – oringi na pokrywach i korkach serwisowych.

• Temperatura pracy: −30°C do +100°C.

• Długotrwały kontakt z olejem mineralnym i ciśnieniami 150–350 bar.

• Ryzyko ekstruzji minimalizowane poprzez twardsze NBR i pierścienie oporowe.

Dlaczego Oringi NBR?
W hydraulice siłowej Oringi są często narażone na kontakt z olejem HLP, który może degradować inne elastomery. NBR zachowuje stabilność objętościową, niski współczynnik tarcia i bardzo dobrą odporność na ścieranie, co przekłada się na długą żywotność.

W układach pneumatycznych kluczowe znaczenie ma elastyczność i zdolność do zachowania szczelności przy niskich ciśnieniach (5–12 bar). Oringi NBR doskonale sprawdzają się w elementach stacjonarnych i ruchomych, o ile powietrze zawiera mgłę olejową, która redukuje tarcie.

• Siłowniki pneumatyczne – oringi tłokowe i uszczelnienia prowadnic (NBR 70).

• Zawory sterujące i rozdzielacze – szczelność dynamiczna przy ruchach o małej amplitudzie.

• Przyłącza, szybkozłącza, kolanka – statyczne oringi NBR 70.

• Filtry powietrza, odwadniacze, smarownice – uszczelnienia gwintów i korpusów.

• Systemy automatyki przemysłowej – oringi w czujnikach, zaworach proporcjonalnych, regulatorach ciśnienia.

W układach z suchym powietrzem warto stosować smary silikonowe lub PTFE, by zmniejszyć tarcie. Dla aplikacji wymagających większej odporności na ozon lub UV można stosować HNBR jako zamiennik.

Branża motoryzacyjna to jeden z największych odbiorców oringów NBR. Kauczuk akrylonitrylo-butadienowy jest odporny na oleje silnikowe, paliwa i smary, dlatego stosuje się go w niemal każdym podzespole samochodu.

• Układy olejowe silnika i przekładni:
  uszczelnienia misek olejowych, czujników ciśnienia, przewodów smarowania.

• Układy paliwowe:
  złącza, wtryskiwacze, przewody paliwowe, filtry – NBR o wysokiej zawartości ACN zapewnia odporność na benzynę i ON.

• Układy chłodzenia:
  w połączeniach metal-guma (korki, zawory, obudowy pomp cieczy).

• Klimatyzacja samochodowa:
  oringi w złączach czynnika R134a i R1234yf (często NBR 90).

• Układy hamulcowe i wspomagania:
  w połączeniach hydraulicznych (z wyjątkiem płynów glikolowych – tam EPDM).

• Oring NBR 90 w pompie olejowej – odporność na 130°C i kontakt z olejem mineralnym.

• Oring NBR 70 w obudowie filtra paliwa – szczelność przy zmiennym ciśnieniu i temperaturze.

• Oring NBR 80 w korku spustowym – odporność na ścieranie i smary.

Korzyści dla producentów:
NBR jest łatwy w przetwórstwie i ekonomiczny, co umożliwia produkcję oringów w dużych wolumenach przy zachowaniu precyzji wymiarowej.

W maszynach rolniczych, budowlanych i przemysłowych Oringi NBR muszą znosić trudne warunki – błoto, wodę, smary, wibracje i duże wahania temperatury.

• Przekładnie i skrzynie biegów maszyn rolniczych – oringi w połączeniach kołnierzowych i dekielkach.

• Układy hydrauliki roboczej koparek i ładowarek – oringi NBR 80/90 w siłownikach i złączach.

• Złącza szybkomocujące – NBR o zwiększonej twardości, odporne na ekstruzję.

• Obudowy łożysk, piasty, wały napędowe – uszczelnienia statyczne i półdynamiczne.

• Układy smarowania w kombajnach i traktorach – odporność na oleje SAE i smary litowe.

• Zalecane są oringi NBR 80–90 ze względu na obciążenia mechaniczne.

• W miejscach narażonych na promieniowanie UV lub ozon – stosować ochronne osłony lub HNBR.

• Regularna kontrola setu kompresyjnego – szczególnie przy długich przestojach maszyn.

Oringi NBR są stosowane w instalacjach, gdzie występują oleje, paliwa, węglowodory, alkohole i tłuszcze. Choć nie jest odporny na silne utleniacze i ketony, w wielu aplikacjach przemysłowych sprawdza się znakomicie.

• Pompy i zawory dozujące – Oringi NBR w połączeniach gwintowych i korpusowych.

• Zbiorniki i rurociągi technologiczne – uszczelnienia kołnierzy i włazów.

• Filtry i separatory olejowe – odporność na roztwory alifatyczne i smary.

• Instalacje paliwowe i olejowe – Oringi w systemach magazynowania i dystrybucji paliw.

• Armatura procesowa – NBR jako ekonomiczna alternatywa dla FKM przy umiarkowanych temperaturach.

Choć standardowe Oringi NBR nie są dopuszczone do kontaktu z żywnością, istnieją specjalne odmiany Oringów NBR z atestem FDA i EU 1935/2004, stosowane w aplikacjach pomocniczych.

• Uszczelnienia w pompach olejowych i przekładniach maszyn pakujących.

• Oringi w instalacjach sprężonego powietrza dla stref technicznych (bez kontaktu z medium spożywczym).

• Urządzenia serwisowe i pomocnicze w zakładach farmaceutycznych – np. filtry olejowe w systemach próżniowych.

W aplikacjach o bezpośrednim kontakcie z produktem częściej stosuje się EPDM, FKM lub VMQ, jednak NBR znajduje zastosowanie w segmentach pomocniczych z uwagi na niskie koszty i dobre właściwości mechaniczne.

W energetyce (elektrownie, turbiny, przekładnie, urządzenia pomocnicze) O-ringi NBR są używane do uszczelniania układów olejowych, hydraulicznych i chłodzących.

• Turbiny parowe i gazowe – oringi NBR w układach smarowania łożysk.

• Transformatorowe układy olejowe – NBR 70 w pokrywach zaworów i filtrów.

• Układy chłodzenia generatorów – połączenia gwintowe i kołnierzowe z oringami NBR.

• Napędy hydrauliczne i przekładnie redukcyjne – oringi 80–90 Shore w strefach wysokiego ciśnienia.

Dzięki odporności na oleje mineralne i smary wysokotemperaturowe NBR zapewnia wieloletnią szczelność w systemach energetycznych.

Na jednostkach pływających oraz w instalacjach offshore O-ringi NBR stosuje się w systemach hydraulicznych, paliwowych, olejowych i chłodniczych.

• Układy sterowania hydraulicznego sterów i wind – NBR 80 z pierścieniami back-up.

• Pompy balastowe i zęzowe – uszczelnienia korpusów i króćców.

• Silniki i przekładnie okrętowe – oringi NBR w obwodach olejowych i filtracyjnych.

• Instalacje bunkrowe paliw – połączenia kołnierzowe z oringami NBR odpornymi na oleje napędowe.

O-ringi NBR są szeroko stosowane w aplikacjach związanych z dystrybucją i magazynowaniem paliw płynnych i gazowych, o ile nie występuje silna ekspozycja na ozon.

• Złącza dystrybutorów paliwowych.

• Zawory bezpieczeństwa i zawory zwrotne.

• Instalacje LPG i CNG (niekrytyczne – dla elementów poza czynnikiem).

• Filtry paliwowe i separatory.

W tych systemach NBR zapewnia doskonałą odporność na oleje mineralne, benzynę, olej napędowy i dodatki detergentowe.

Oringi NBR są również stosowane w wielu mniej oczywistych sektorach:

• AGD i sprzęt domowy – np. w pompach i zaworach pralek, sprężarkach, filtrach.

• Przemysł drzewny i papierniczy – układy hydrauliczne i pneumatyczne maszyn przetwórczych.

• Urządzenia laboratoryjne – połączenia olejowe i gazowe w aparaturze pomiarowej.

• Maszyny drukarskie – oringi w układach smarowania i napędach.

• Sprzęt górniczy – układy hydrauliczne i przekładnie w maszynach podziemnych.

Oringi NBR to fundament współczesnych systemów uszczelniających. Ich uniwersalność, dostępność i niski koszt czynią je pierwszym wyborem w większości aplikacji przemysłowych. Dla inżynierów i zakupowców oznacza to:

• wysoką dostępność części zamiennych,

• niskie koszty utrzymania ruchu,

• szeroką kompatybilność z olejami i smarami,

• łatwość montażu i wymiany.

Jeśli warunki pracy obejmują oleje mineralne, smary, paliwa, węglowodory i temperatury do 100°C – Oring NBR pozostaje najbardziej ekonomicznym i technicznie uzasadnionym wyborem.

Propolimer.pl oferuje pełen asortyment O-ringów NBR – standardowych i niestandardowych, w szerokim zakresie twardości, wymiarów i certyfikacji. Skontaktuj się z naszym działem technicznym, aby dobrać odpowiednie Oringi do swojej aplikacji.